We wpisie Chmura tagów w PHP, w którym został przedstawiony problem budowy chmury tagów zapisałem przykładowe zapytanie prezentujące przykładowe dane dla klasy, które dosłownie zabija bazę danych zliczając za każdym razem ilość występowań tagów. Dostając feedbacki, zauważyłem, że problem ten jest bagatelizowany przez wiele osób. Spróbujmy zbudować bardziej optymalne rozwiązanie zarządzania strukturą danych w taki sposób, aby dane wyciągać bardzo bezboleśnie.

Zbudujmy przykładową strukturę bazy danych tagów, do której będziemy przypinać różne rzeczy – newsy, artykuły, galerie zdjęć, zdjęcia, cokolwiek.

Najprostsza tabela db_tags o polach:

• tag_id, UNSIGNED, aby zwiększyć zakres INT – wartości ujemne nie są nam porzebne. Oczywiście primary key oraz auto increment.
• tag_name, chociażby varchar(255)
• tag_count, UNSIGNED, INT, ponownie bez znaku, aby zwiększyć zakres, wartości ujemne są nam niepotrzebne. Tutaj będziemy przechowywać liczbę reprezentującą, ile razy użyto tagu do oznaczenia dowolnego zestawu informacji.

CREATE TABLE db_tags (
  tag_id INT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY ,
  tag_name VARCHAR(255) NOT NULL ,
  tag_count INT UNSIGNED NOT NULL
) ENGINE = INNODB;

Zastanówmy się, po czym będziemy sortować tagi. Warto założyć klucz na pole tag_count, znacznie przyspieszy późniejsze sortowanie wyników po najpopularniejszych tagach. Jeżeli chcemy sortować po liczbie występowań tagu oraz nazwie (aby chmura była alfabetycznie), warto założyć wspólny klucz na tag_name oraz tag_count. Osobiście sortowanie alfabetyczne zostawiam implementacji klasie tagów dla ksort(), bowiem zapytanie wyciągające tagi jest obarczone limitem, zatem wspólny klucz w bazie danych nie jest mi potrzebny – mniej danych w indeksach.

ALTER TABLE db_tags ADD INDEX (tag_count);

Tworzymy dowolną strukturę danych, która będzie podpinała się do naszych tagów. Pamiętajmy, że do tagów może podpinać się (a przynajmniej powinno, zależy od założeń początkowych projektu) wiele struktur jednocześnie. Wybrałem najbardziej pospolite – newsy w tabeli db_news.

CREATE TABLE db_news (
  news_id INT UNSIGNED NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
  news_title TEXT NOT NULL,
  news_content TEXT NOT NULL
) ENGINE = INNODB;

Pozostało nam stworzyć tabelę wiążącą nasze newsy z tagami (nie tagi z newsami). Tabelę nazwałem db_news_tags. Zawierać ona będzie tylko dwa pola przechowujące identyfikator newsa oraz przypisanego do niego tagu, zachowując typ danych wiążących, czyli INT UNSIGNED. Zakładam wspólny primary key dla obu pól.

• handler_item – klucz ID newsa,
• handler_node – klucz ID tagu.

CREATE TABLE db_news_tags (
  handler_item INT UNSIGNED NOT NULL,
  handler_node INT UNSIGNED NOT NULL,
PRIMARY KEY (handler_item, handler_node)
) ENGINE = INNODB;

Buduję relacyjną bazę danych. Gdy jakiś tag zostanie usunięty, bądź gdy jakiś news zostanie usunięty, automatycznie powinien zniknąć wpis z tabeli db_news_tags, zatem używamy kluczy obcych:

ALTER TABLE db_news_tags ADD FOREIGN KEY (handler_item) REFERENCES db_news (news_id) ON DELETE CASCADE;
ALTER TABLE db_news_tags ADD FOREIGN KEY (handler_node) REFERENCES db_tags (tag_id) ON DELETE CASCADE;

Tak zaprojektowaną strukturę danych mogę spokojnie używać do przechowywania danych. Pozostaje kwestia obliczania ilości występowań tagów. Istnieją co najmniej dwie szkoły.

1. Każda zmiana danych w db_news_handler wywołuje procedurę liczącą tagi. Trzeba mieć na uwadze, że tagi są przeliczane od początku mielenie bazy, ale de facto proces odbywa się po kluczach. Zaletą rozwiązania jest to, że przy bardzo rozbudowanych strukturach (np. liczymy tylko aktywne i widoczne tagi) procedura uwspólnia nam warunki podliczania, używając jej w wielu miejscach nie musimy się martwić o redefiniowanie triggerów.
2. Dla przedstawionego przykładu w tym poście wystarczy inkrementacja licznika przy dodaniu i dekrementacja przy usunięciu tagu. W większości przypadków właśnie takiego rozwiązania powinno się używać.

Luźny komentarz techniczny (problems, tips & tricks): Aby ominąć problemy wynikłe z założenia w punkcie pierwszym, równie dobrze możemy napisać procedury, które inkrementują/dekrementują liczbę tagów w zależności od warunków (np. tylko wtedy, kiedy tag jest aktywny i widoczny w serwisie). Nikt nie powiedział, że procedury muszą liczyć wszystko od początku możemy się na takie rozwiązanie zgodzić, rezygnujemy natomiast z synchronizacji licznika podczas zmiany warunków, wówczas podczas każdej zmiany warunków, trzeba przekręcić licznik od początku, zliczając wszystkie rekordy wg. ustalonych warunków ręcznie. Triggera należałoby również umieścić w UPDATE (zmiana stanu tagu, np. z niewidocznego na widoczny, z aktywnego na nieaktywny). I to jest najrozsądniejsze rozwiązanie.

W naszym przypadku ograniczymy się do dwóch triggerów, które będą trzymały rękę na pulsie w momencie przypisania tagu do struktury INSERT oraz zerwaniu przypisania DELETE. Zatem:

CREATE TRIGGER NewsTagsCountInsert AFTER INSERT ON db_news_tags
  FOR EACH ROW BEGIN
    UPDATE db_tags SET tag_count = tag_count + 1 WHERE tag_id = NEW.handler_node;
  END

CREATE TRIGGER NewsTagsCountDelete AFTER DELETE ON db_news_tags
  FOR EACH ROW BEGIN
    UPDATE db_tags SET tag_count = tag_count - 1 WHERE tag_id = OLD.handler_node;
  END

Komentarz: bardziej eleganckim w większej strukturze danych byłoby wywołanie procedur inkrementujących i dekrementujących licznik – wówczas wykonywalibyśmy procedury (nie zapytania) w wielu strukturach wiązanych (nie tylko newsy, a video, ankiety, etc). Zmiana implementacji liczenia tagów byłaby wówczas wiele prostsza – zmienialibyśmy tylko procedurę, a nie każdy TRIGGER z osobna, zatem:

CREATE PROCEDURE TagsCountIncrement(IN iTagID INT)
BEGIN
  UPDATE db_tags SET tag_count = tag_count + 1 WHERE tag_id = iTagID;
END

CREATE PROCEDURE TagsCountDecrement(IN iTagID INT)
BEGIN
  UPDATE db_tags SET tag_count = tag_count - 1 WHERE tag_id = iTagID;
END

CREATE TRIGGER NewsTagsCountInsert AFTER INSERT ON db_news_tags
  FOR EACH ROW BEGIN
    CALL TagsCountIncrement(NEW.handler_node);
  END

CREATE TRIGGER NewsTagsCountDelete AFTER DELETE ON db_news_tags
  FOR EACH ROW BEGIN
    CALL TagsCountDecrement(OLD.handler_node);
  END

Finalnie, z czystym sumieniem:

SELECT tag_name, tag_count FROM db_tags ORDER BY tag_count LIMIT 0, 50